KAEÜ Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü öğretim üyesi Dr. Funda Özdemir Değirmenci'nin araştırmacı olduğu “Kars ilindeki endemik bitki türlerine DNA barkod bölgeleri ile moleküler kimlik vererek ilin biyolojik çeşitliliğini korumak ve kullanmak için gerekli çalışmaların yapılması” isimli proje önerisi Kafkas Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü’nden güdümlü araştırma projesi olarak destek almaya hak kazandı. DNA tabanlı tanımlama sistemi ile elde edilecek veriler, küresel ısınma, küresel kıtlık konularının ülke gündemlerini meşgul ettiği bu günlerde sahip olduğumuz genetik kaynaklar üzerinde hak sahibi olarak ulusal ve uluslararası alanda biyoçeşitliliğimizi korumak için yapılacak çalışmalara kaynak oluşturması bekleniyor. Proje sayesinde, Kars’ ta yayılış gösteren endemik türlere DNA barkodlarıyla ilk defa moleküler kimlik verilmesi, endemik türlerin popülasyon sayılarının belirlenerek korunma durumlarının güncellenmesi ve in sitü veya ex situ olarak korunmaları için gerekli çalışmaların yapılması planlanıyor.
Lathyrus Karsianus
Projenin amacı, 70’i endemik olan 1615 tür ile Türkiye florasının %16 sını temsil etmekte olan Kars ilinin zengin floristik çeşitliliğine katkı sağlayan endemik türlere DNA barkodlama metoduyla moleküler kimlik verip sahip olduğumuz genetik kaynaklar ve gen havuzu üzerinde hak sahibi olarak biyoçeşitliliğimizi evrensel standartlarda kayıt altına alıp korumak ve kullanmaktır. Bu amacı gerçekleştirmek için; Kars’ta yayılış gösteren endemik türlerden tespit edilecek en az 30 bitki türüne kloroplast ve çekirdek genomundan seçilecek standartlaştırılmış evrensel DNA barkodları (rbcL, matK ve trnH-psbA, nrDNA ITS DNA) kullanılarak moleküler kimlik verilecek ve elde edilecek genetik barkodlar kullanılarak endemik türlerin tür içi ve türler arası genetik çeşitliliğinin biyoinformatik veri tabanlarında bulunan akraba türlere ait olan genetik verilerle karşılaştırılarak açığa çıkarılacaktır. DNA barkodlama ile elde edilecek genetik verileri, ulusal ve uluslarası veri tabanlarına yükleyerek biyoçeşitliliğimizi evrensel standartlarda kayıt altına alarak korumak ve bu genetik çeşitliliğin, tarım, gıda ve ilaç sanayi gibi önemli sektörlerde kullanılabilmek için gerekli çalışmaların yapılması planlanmaktadır.